هم خانواده ي كلمات

تابش : تابنده – تابان –تابندگي // تصوير : تصاوير –مصور – تصور – صورت

جمع : جامعه – اجتماع – مجموع – جمعيت - جامع / حاصل : تحصيل –

محصول – محصل حصول

حفظ : حافظ – محفوظ – محافظ - محفظه / حس : حساس – محسوس - احساس

حركت : حركات : محرك – تحريك – تحرك - متحرك/ خبر : اخبار – مخبر – مخابره- مخابرات

زحمت : مزاحم – مزاحمت - زحمات / سفر : مسافر – مسافرت

تهيإه وتنظيم : خسروي

شغل : شاغل – مشغول – اشتغال – مشاغل / علم : عالم – معلوم – تعليم – تعلم – معلم/علوم

فكر : افكار – متفكر – فكور – تفكر / / قصد : قاصد – مقصود – مقصد

كتاب : مكتوب – كاتب – مكتب / كشف : كاشف – اكتشاف – مكتشف

اشتياق : شوق – مشتاق – مشوق – تشويق / ميلاد : مولود – ولد - ولادت

ميراث : ارث – وارث – وراثت – ورثه / نظم : ناظم – منظم – تنظيم

جز : اجزا – مجزا / حق : حقيقت – حقايق – حقوق –حقانيت –تحقيق

اساس : تاسيس - موسس - موسسه

کلمات هم خانواده درس بنويسيم چهارم ابتدايي:

محل و محله - احترام و محترم

فعال و فعاليت - طفل و اطفال

ولي و اوليا - فکر و افکار

مدرسه و مدارس - حال و احوال

معروف و معرف - صلح و مصالحه

محيط و احاطه - اختراع و مخترع

حفظ ، حافظ ، محافظ و محافظت

نظم ، ناظم ، منظم و تنظيم

عجيب و عجايب – خارج ، خروج و مخرج

عدل ، عادل و عدالت

مسئله و مسائل – لحظه و لحظات

ضعيف ، ضعف و ضعفا

شجاع و شجاعت – مرمت و ترميم

صدمه و صدمات – معالجه و علاج

هاجر ، مهاجر و هجرت – منتظر و انتظار

غروب ، غرب و مغرب

نکته :

کلمات هم خانواده درعربي از نظر معني به هم نزديک هستند و دربيش تر مواقع سه حرف مشترک دارند .

کلمات هم خانواده در فارسي :

ملاک هم خانواده بودن در فارسي بن ماضي و مضارع است .

کلمه هايي که بن ماضي و مضارع يکساني داشته باشند با هم هم خانواده هستند .

مانند :

دانش - دانا - دانشمند - دانا و نکته دان

نکته :

بعضي از هم خانواده ها درزبان فارسي بن فعلي ندارند .

مانند :

گل زار - گلستان - گل خو - گلدان - گلنوش - و گل رخ

هنرور - هنرمند - هنر دوست - هنري و باهنر

بن فعل :

به جز ثابت و اصلي فعل که مفهوم انجام کار يا روي دادن حالتي را بيان کند بن فعل گويند .هرفعل داراي دوريشه يا بن است که عبارتند از :

بن ماضي :

براي پيدا کردن بن ماضي بايد تصور کنيم که آن فعل ديروز انجام شده است .سپس شناسه را از آخر آن فعل حذف مي کنيم و به باقي مانده ي کلمه بن ماضي مي گويند :

مي روي __________ من ديروز رفتم .( م را حذف مي کنيم .____ رفت ( بن ماضي )

مي زني_______ من ديروز علي را زدم ( م را حذف مي کينم ) _____ زد ( بن ماضي )

بن مضارع :

براي پيدا کردن بن مضارع آن فعل را به صورت امري يا دستوري بيان مي کينم سپس حرف ( ب ) را از ابتدا بر مي داريم . به آن چه باقي مي ماند بن مضارع مي گويند.

مي خوانند _____ بخوان ( ب را حذف مي کينم ) خوان ( بن مضارع )

مي گويند ________ بگو ( ب را حذف مي کينم ) گو ( بن مضارع )

مخالف كلمات ( متضاد ) / هم خانواده ي كلمات مترادف كلمات( هم معني )

مخالف كلمات ( متضاد )

هنرمند = بي هنر/آمدن = رفتن /ارزان = گران / بي نياز = نيازمند

پست = بلند / تاريك = روشن / ضعيف = قوي / كم هوش = باهوش /غمگين = شادمان / / ناتوان =توانا/

شب = روز / بالا = پايين / زشت = زيبا /جوان = پير / خشك = خيس/

خنده = گريه / خوبي = بدي / ترسو = دلير / محروم = بهره مند / خندان = گريان /

دير = زود / راست = دروغ / روزانه = شبانه / روشنايي = تاريكي / سياه = سفيد/

گرم = سرد / ناشناخته = آشنا / بيگانه = آشنا / ويران = آباد / كم = زياد/

زندگي = مرگ / آغاز = پايان / جنگ = صلح / آسان = دشوار / ثروتمند = فقير/

به آرامي = به تندي/ ناپسند = پسنديده / خير = شر / ناجوانمرد = جوانمرد / بگو = نگو/

تند = آرام / سيراب = تشنه / كوتاه = بلند / كهنه = بلند / جديد = كهنه/

دشمنان = دوستان / جانور اهلي = جانور وحشي / خشك : خيس / گفت : نگفت آشنا : نا شناس/

 مترادف كلمات.( هم معني )

آخر: پايان- سرانجام / ابتداء : اول – آغاز / كاهل : تنبل -سست

آرامگاه : قبر- گور / ابله : نادان – بي خرد / ثروت : مال - دارايي

آشكار : نمايان –پديدار / پاييز : خزان – برگ ريزان / حرفه : پيشه – شغل

آغاز : شروع – ابتداء / تبسم : خنده - لبخند / دانا : دانشمند -عالم

آموزگار: معلم –استاد / تصور : انديشه - خيال / ماجرا : پيشامد - حادثه