اصول نشانه گذاري در زبان پارسي

منظور از نشانه گذاري به کاربردن علامت ها و نشانه هايي است که براي درست فهميده شدن جملات در نوشته به کار برده مي شود.

ويرگول (،)


وبرگول نشانه مکثي کوتاه است. موارد استفاده:
الف: در بين عبارت هاي غير مستقل که باهم در حکم يک جمله کامل مي باشد:

آن را که حساب پاک است، از محاسبه چه باک است.
ب: براي توضيح در مورد يک کلمه:
فردوسي، حماسه سراي بزرگ ايران، در سال ??? هجري قمري به دنيا آمد.
ج: در موردي که چند کلمه داراي اسناد واحدي باشد:
علي، حسن، و احمد پسران او بودند.
د: در آدرس دادن:
تهران، شهريار، ميدان امام.

نقطه ويرگول (؛)


الف: براي جدا کردن جمله ها و عبارت هاي متعدد يک کلام طولاني که به ظاهر مستقل اما در معني به يکديگر وابسته و مربوط مي باشند:
فريب دشمن مخور و غرور مداح مخر؛ که اين، دام زرق نهاده است.
ب: در جمله هاي توضيحي، پيش از کلماتي چون اما، زيرا، چرا که، يعني، به عبارت ديگر، براي مثال و مانند آنها؛ به شرط آنکه جمله پيش از آن طولاني باشد.
مال و جاه هيچگاه نمي توانند آرامش بخش روان انسان باشند؛ چرا که تنها با ياد خدا دل ها آرامش مي يابند.

 نقطه (.)


الف: در پايان جمله هاي کامل خبري:
عين القضاه، عارف بزرگ ايران، در سال ??? شهيد شد.
ب: بعد از حروف اختصاري:
سال ??? ق.م.
ج: بعد از شماره رديف:
رضايت ?. هدف

 

 دو نقطه (:)

و قول مستقيم:
فرزاد گفت: "ديگر هيچوقت به آن خانه برنمي گردم."
ب: پيش از بيان تفصيل مطلبي که قبلا خلاثه اي از آن گفته شده است:
آن سال برا من سال خوبي بود: در آزمون سراسري دانشگاه ها پذيرفته شده بودم.
ج: بعد از واژه اي که معني اش در برابرش نوشته شده باشد:
صيف: تابستان
د: بعد از حروف ابجد براي استفاده از ترتيب:
الف: مورد يک
ب: مورد دو

گيومه (" ")


ابن نشانه براي آغاز و پايان سخن کسي غير از نويسنده است؛ يا براي مشخص تر کردن و برجسته نشان دادن کلمه يا اصطلاحي خاص به کار مي رود.

 نشانه سوال (؟)
الف: براي نشان دادن پرسش.
به چه مي انديشي؟
ب: براي نشان داد ترديد و ابهام، در داخل پرانتز به کار مي رود:
طبق آمار غير رسمي، جمعيت تهران از مرز ده ميليون نفر (؟) گذشته است.

نشان تعجب (!)


در پايان جمله هايي مي آيد که بيان کننده يکي از حالات خاص و شديد عاطفي يا نفساني است؛ از قبيل: "تعجب"، "تهديد"، "حسرت"، "آرزو" و...
چه عجب! عجب آدم رياکاري!
واي بر من!
آهسته!

 خط فاصله (-)


الف: براي جدا کردن عبارت هاي توضيحي.
فردوسي -حماسه سراي بزرگ ايران- در سال ??? ه.ق. به دنيا آمد.
ب: براي نشان مکالمه:
- الو!
- بله، بفرماييد!
- سلام
ج: به جاي حرف اضافه تا و به بين تاريخ ها، اعداد و کلمات:
دهه
قطار تهران-مشهد

 سه نقطه (...)
براي نشان دادن کلمات و يا عبارات جمله هاي محذوف و يا افتادگي ها به کار مي رود.
...به اين دليل بود که از ادامه اين شيوه صرف نظر کردم.
ميازار موري که...

 ستاره (*)
از اين نشانه براي: ارجاع دادن به زيرنويس استفاده مي شود.

 پرانتز يا دو هلال ( )
الف: به معني "يا"و "يعني" به کار مي رود و يا براي توضيح بيشتر کلام:
شاهکار نظامي گنجوي (خسرو وشيرين) را بايد به دقت خواند.
ب: وقتي که نويسنده بخواهد آگاهيهاي بيشتر (اطلاعات تکميلي) به خواننده عرضه کند.
ابوالفضل بيهقي (???-??? ه.ق) استاد کم نظير نثر مي باشد.

قلاب [ ]
براي تصحيح متون کهن، الحاق احتمالي که از نسخه بدل ها و از سوي مصحح اضافه مي شود در بين قلاب قرار مي گيرد:
و اين [راه مسلماني] راه خداي توست.

خلاصه اي ازکتاب "#زبان_و_نگارش_فارسي" به قلم دکتر #احمد_گيوي، انتشارات: مرکز تحقيق و توسعه علوم انساني


برچسب‌ها: اصول نشانه گذاري در زبان فارسي

تاريخ : پنجشنبه دهم دی ۱۳۹۴ | 0:38 | نویسنده : ن. رضایی |